قطعی اینترنت نابودگر اقتصاد دیجیتال

«تپسل» با انتشار گزارشی از اثرات قطعی و اختلال اینترنت در مهرماه با بیان اینکه ۵۳ درصد از کمپین‌های تبلیغاتی در زمان اختلال اینترنت در مهرماه کاهش پیدا کرده، از کاهش ۱۰ درصدی بازدید تبلیغات در وب‌سایت‌های بزرگ، کاهش ۳۰ درصدی بازدید سایت‌های کوچک و همچنین کاهش ۹۵ درصدی هزینه‌کرد تبلیغ‌دهندگان در کمپین‌های تبلیغاتی خبر داد.

این گزارش با اشاره به اینکه مساله اینترنت غیرمعمولی دیگر مساله سرعت و ضریب نفوذ و آمارهای جذاب و مقایسه‌ای با سایر نقاط جهان نیست، اعلام کرده روزانه نزدیک به ۷۰ درصد کاربران اینترنت در ایران با جریان مشکلات اینترنت مواجه هستند که عضو شبکه‌های اجتماعی هستند و ۱۰ میلیون نفر به کمک شبکه‌های اجتماعی ارتزاق می‌کنند.

«تپسل» در بخش ابتدایی گزارش خود با عنوان «برای یک اینترنت معمولی» اعلام کرده این گزارش پرونده‌ای است از وضعیت بی‌ثبات اینترنت در روزهای اخیر کشور و تاثیری که این بی‌ثباتی و قطعی‌ها بر اقتصاد جوان دیجیتال در کشور گذاشته است.

کاهش معنادار کمپین‌های تبلیغاتی و تبلیغ‌دهندگان

گزارش «تپسل» به کاهش ۵۳ درصدی تبلیغات کمپین‌های تبلیغاتی در زمان اختلالات و قطعی اینترنت در مهر ماه اشاره و تاکید کرده که تعداد تبلیغ‌دهندگان در همین بازه زمانی ۳۱ درصد کاهش داشته است. بر اساس این آمار در یک ماه گذشته و با شروع قطع و اختلالات اینترنت در ایران، بیش از نیمی از کمپین‌های تبلیغاتی فعال در «تپسل» و «مدیااد» متوقف شده‌اند.

«تپسل» با بیان اینکه شاید برای خیلی از مسوولان این یک ریزش ۵۰ درصدی ساده باشد، اعلام کرده است: فارغ از اثرات مخربی که این ریزش معنادار بر مجموعه «تپسل» و نزدیک به ۱۴۰ هزار ناشری که با آنها همکاری می‌کنیم می‌گذارد، یک اثر مخرب دیگری نیز دارد و آن بی‌اعتمادی برندها و تبلیغ‌دهندگان به بستر دیجیتال برای ارائه و انتشار تبلیغات‌شان است.

همچنین در بخشی دیگر به زمان و هزینه‌ای که در این مدت برای اعتبارسازی صرف‌شده اشاره شده و با تاکید بر اهمیت ایجاد زیرساخت‌های فنی، به اهمیت ایجاد اعتماد برای برندها در راستای استفاده از این خدمات و تلاش‌ها برای ایجاد نشان دادن اهمیت مزایای تبلیغات دیجیتال اشاره شده است.

«تپسل» از سوی دیگر در ادامه تحلیل خود درباره اختلال پیش آمده به تبلیغات محیطی، رادیو و تلویزیون اشاره کرد و گفت: «اگر هر روز، از ساعت ۱۶ تا ۲۴ تمام فضای تبلیغاتی صدا و سیما بسته شود و به صورت همزمان در همین ساعت‌ها بیلبوردهای سطح شهر نیز نابود شود، در این شرایط چه کسب‌وکاری می‌تواند به این سبک از تبلیغ اعتماد کند؟!»

بر اساس توضیحات «تپسل» در گزارش «برای یک اینترنت معمولی» آنچه شاهدش هستیم همین بی اعتمادی برند‌ها به بستر دیجیتال است. این گزارش تاکید کرده که اقتصاد دیجیتال ۶ درصد GDP کشور بود اما حالا همین ۶ درصد هم نیاز به بازآفرینی جدی دارد تا دوباره به حالت قبلی بازگردد.

کاهش ۹۵ درصدی هزینه‌کرد تبلیغ‌دهندگان «گوگل ادز»

در ادامه این گزارش به فیلترینگ «گوگل» و «گوگل ادز» اشاره شده است. بر اساس آمارهای منتشر‌شده در این گزارش فیلترینگ «گوگل» منجر به کاهش ۶۸ درصدی هزینه‌کرد در کمپین‌های «گوگل ادز» تا پیش از فیلترینگ کامل شده است. همچنین کاهش ۹۵ درصدی هزینه‌کرد تبلیغ‌دهندگان «گوگل ادز» با فیلترینگ کامل مرحله بعدی این آسیب بوده است.

این گزارش همچنین با تاکید بر اینکه این آژانس تبلیغاتی به عنوان پارتنر کافه بازار در سرویس «سرچ‌ادز»، اعلام کرد شاهد ریزش این عدد در مجموعه خودشان هستند که نشان‌دهنده بی‌اعتمادی تبلیغ‌دهندگان به تمام سرویس‌های دیجیتال است.

این فضا همچنان نمایانگر عدم اطمینان فعالان اقتصادی به فضای دیجیتال در کشور است و از آن مهم‌تر، وقتی کاربران و مخاطبان هدف شما دسترسی به بستری که شما در آن تبلیغ ارائه می‌دهید ندارند، خیلی غیرمنطقی است که همچنان به تبلیغ در این فضا ادامه دهید.

کاهش درآمد ناشران تبلیغات

همچنین بخش دیگری از این گزارش با اشاره به کاهش درآمد وب‌سایت‌های نمایش‌دهنده تبلیغات از کاهش ۳۹ درصدی درآمد این وب‌سایت‌ها خبر داده است. همچنین بازدید وب‌سایت‌های کوچک نمایش‌دهنده تبلیغات هم به دلیل در دسترس نبودن «گوگل» برای هدایت کاربران به وب‌سایت‌ها ۳۰ درصد کاهش داشته است. اما ماجرا صرفا کاهش درآمد وب‌سایت‌های کوچک نیست.

این روند تا جایی پیش رفته که حتی وب‌سایت‌های بزرگ هم دچار کاهش درآمد شده‌اند. بر اساس این گزارش عدم تمایل کاربران برای وبگردی در فضای پرچالش خود منجر به کاهش ۱۰ درصدی تعداد بازدید وب‌سایت‌های بزرگ نمایش‌دهنده تبلیغات شده است.

کاهش پوش نوتیفیکیشن‌ها

بر اساس این گزارش در این مدت ۵۰ درصد کاهش تعداد پوش نوتیفیکشن‌های دیده شده شکل گرفته و همچنین ۳۷ درصد کاهش تبلیغات نمایش داده شده به دلیل در دسترس نبودن «گوگل» برای هدایت کاربران یه وب‌سایت‌ها رخ داده است.

این موضوع در حالی است که گزارش «تپسل» تاکید دارد، پوش نوتیفیکیشن بدون اینترنت و بدون اتصال مخاطب و کاربر به اینترنت و عدم دسترسی به اینترنت معمولی باید خیلی بیش از اینها هم ریزش می‌‌داشت، مدیریت این بخش از ریزش‌ها توسط مدیران کمپین‌های «تپسل» و «مدیااد» صورت گرفته که با زمان‌بندی درست توانسته‌اند از ریزش صددرصدی این سرویس جلوگیری کنند.

آسیب‌های فیلترینگ و قطعی اینترنت

«تپسل» در نهایت اعلام کرده که با توجه به تلاش همه فعالان این صنعت در سال گذشته ۱۰ درصد از کل هزینه تبلیغات کشور در حوزه تبلیغات دیجیتال مصرف شده است.

البته این در حالی است که در سال ۲۰۲۲ ، ۵۵ درصد از کل هزینه تبلیغات جهان در حوزه دیجیتال مصرف شده است و دستیابی به این هدف برای صنعت تبلیغات دیجیتال ایران نیازمند همکاری و تلاش تمام بازیگران این صنعت در مسیر فرهنگ‌سازی و معرفی مزایای استفاده از تبلیغات دیجیتال به برندهای بزرگ است.

اما تبلیغات دیجیتال به عنوان بخش مهمی از اقتصاد دیجیتال کشور در این روزهای اخیر ضربه‌های جبران ناپذیری خورده است که فارغ از تبعات آنی و ریزش‌های آماری برخی اعداد و ارقام، تبعات بلندمدت حسی و روانی عمیقی دارد که به راحتی به حالت اولیه باز نخواهد گشت چه برسد به اینکه رشد و توسعه داشته باشد.

ضرر و زیان مشاغل آنلاین

در همین راستا صدیقه ببران استاد علوم ارتباطات دانشگاه آزاد اسلامی در خصوص تبعات قطعی اینترنت بر کسب‌و‌کارها گفت: بر اساس آمار و ارقامی که منتشر شده افراد زیادی دچار ضرر و زیان‌هایی در مشاغل آنلاین شد‌ه‌اند. بعد از ماجرای کرونا بسیاری از مشاغل به عرصه آنلاین شدن ورود پیدا کردند. اساسا دلیل ورود به عصر ارتباطات و تکنولوژی‌های نوین به جهت مقرون به صرفه بودن این تکنولوژی بوده است.

پس ما مجموعه‌ای از مشاغل را داریم که اساسا روی این فضا قرار گرفته‌اند و افراد دیگری هم از طریق تبلیغات آنلاین مکمل فضای حقیقی هستند که بر میزان رشد فروش شرکت‌ها تاثیر بسزایی گذاشته‌اند.

جایگزینی پیام‌رسان‌های ایرانی منطقی نیست

وی در ادامه گفت: نکته مهم این است که عده زیادی از افراد وارد فضای پیام‌رسان‌هایی شدند که مخاطب زیادی دارند.

جایگزینی پیام‌رسان‌های ایرانی اصلا منطقی نیست. به عنوان مثال زمانی که مکان دفتر کار یا مغازه خود را عوض کنید با افت مشتری روبه‌رو می‌شوید و دوباره باید در مکان جدید به دنبال مشتری جدید باشید که به این دلیل افراد و کسب‌وکارهای زیادی این کار را انجام نمی‌دهند. در نتیجه نمی‌توان کاربران را به فضای دیگری انتقال داد. او در ادامه افزود: همچنین مشکل بعدی این است که کسب‌و‌کارها هر روز با قطعی اینترنت و فیلترینگ مواجه‌اند.

جدای از اینکه تعداد بسیار زیادی از افراد به وی‌پی‌ان‌ها دسترسی ندارند اگر هم دسترسی وجود داشته باشد به خوبی و با سرعت استاندارد کار نمی‌کنند.

فیلترینگ و قطعی اینترنت مغایر با حقوق اجتماعی و انسانی است

وی در پایان گفت: اساس این ماجرا برمی‌گردد به این که قطعی اینترنت و فیلترینگ بزرگترین حق بشر را که دسترسی به اطلاعات آزاد است، گرفته‌اند و این کاملا مغایر با حقوق اجتماعی و انسانی است.

با این ‌کارها اساسا میزان زیادی اپوزیسیون و مخالف جدید پیدا می‌شود که شاید از لحاظ سیاسی مخالف نیستند ولی به مرور زمان و با توجه به شرایط ناراضی شده‌اند و این دلایل در آینده به رکود بازار اقتصادی و افول اعتماد اجتماعی منجر می‌‌شود.